BUNTOWNICY I KONFORMIŚCI – kilka uwag na marginesie prezydenckich wyborów w Polsce

.

Od czasu do czasu łamię narzuconą sobie samemu zasadę – nie zasadę – by nie podejmować na swoim blogu tematów politycznych. Lecz, mimo że nie darzę większości polityków sympatią (polityka brudzi ludzi) i nie znoszę rozsierdzonych dyskusji politycznych, (które tylko zwiększają i zaostrzają podziały między ludźmi, rzadko przynosząc coś pozytywnego), to ostatnie wydarzenia w Polsce skłoniły mnie do bliższego przyjrzenia się sytuacji w moim kraju, tudzież sprowokowały do wysnucia kilku refleksji, z którymi chciałbym się tutaj podzielić.
Nie zamierzam wszak silić się tutaj na jakąś akademicką, kompleksową i dogłębną analizę – będzie to raczej zbiór kilku luźnych uwag, spostrzeżeń i myśli, które przyszły mi do głowy w ostatnim czasie.

.

1.

Polska jest podzielona. Wydaje mi się, że jest to podział bardziej ekonomiczny, niż światopoglądowy. Za Andrzejem Dudą (czyli przede wszystkim za zmianą i przeciwko obecnemu układowi władzy) głosowali najliczniej mieszkańcy wschodniej i południowej Polski, rolnicy i robotnicy, oraz ludzie najmłodsi (w przedziale wiekowym 20 – 29 lat), ale też i najstarsi. To ich głosy zadecydowały, że Andrzej Duda wygrał. To są reprezentanci tej części społeczeństwa (stanowiącą, jak widać, co najmniej jego połowę, jeśli nie większość), która czuje się zaniedbania, pominięta w procesie rozwoju kraju, nie odczuwająca benefitów wynikających z naszej przynależności do Unii Europejskiej.

Wygląda na to, że władza wzięła „rozbrat” z narodem. Krystyna Janda napisała zaraz po rozstrzygnięciu wyborów: „Narodzie, życzę spełnienia marzeń. Gratulacje.” (Oczywiście był w tym ledwie skrywany sarkazm.) To o czymś świadczy. Czy nie o tym, że znana aktorka – a wraz z nią beneficjenci obecnego układu – odżegnują się od narodu? Według mnie wypowiedź Jandy potwierdza tylko istniejący podział między tymi, co wykorzystują obecny system władzy dla własnych korzyści, a narodem, któremu tak naprawdę politycy i władza powinna służyć – w rzeczywistości jednak go eksploatując, zaniedbując, okłamując, lekceważąc, mając gdzieś… Ostatnie wybory są tego skutkiem.
Nota bene poparcie niektórych artystów, ludzi kultury, celebrytów – bezkrytyczne, a niekiedy wręcz żenująco nachalne i wazeliniarskie – dla obecnego establishmentu i państwowego status quo, jest tych ludzi pewną kompromitacją, sprzeniewierzeniem się ideałom, które oni sami w przeszłości wyznawali, a przynajmniej tak deklarowali. Niestety, jak widać, z niegdysiejszych kontestatorów zamienili się w obecnych konformistów. A przecież konformizm nie przystoi artyście i człowiekowi otwartemu. Poza tym, to właśnie nonkonformizm jest bardzo często probierzem uczciwości.

Następna sprawa: media. Telewizja, jaka jest, każdy widzi. Ja jej w zasadzie nie oglądam, więc przyjmuję na wiarę opinie tych, którzy telewizję oglądają i się o niej wypowiadają, widząc jej stronniczość i schlebianie niezbyt wyrafinowanym gustom. Lepiej znam (czy też raczej znałem) prasę polską, a zwłaszcza tygodniki. Do tego ostatniego stwierdzenia chciałbym jednak dodać pewną glossę. Otóż muszę się przyznać, że mieszkając w Stanach, przez długi czas, każdego tygodnia kupowałem cztery gazety: Politykę, Wprost, Newsweeka i Forum (niekiedy dochodził do tego Tygodnik Powszechny, Rzeczpospolita, czasem rezygnowałem z Wprost czy Newsweeka). Niestety, z biegiem czasu pula tych tytułów zaczęła się zmniejszać (wykruszyły się zupełnie Wprost, Newsweek, Rzepa, a nawet TP – to, co zaczęło się w tych pismach wyrabiać, zaczęło mi jeżyć włos na głowie) – w ubiegłym roku (po przeczytaniu kilku manipulacyjnych i fatalnych pod względem kultury literackiej artykułów) zrezygnowałem z kupowania Polityki (i to bynajmniej nie z powodów finansowych, mimo że kosztuje ona tutaj prawie trzy razy więcej niż w Polsce), w tym roku – z Forum. Szkoda mi zwłaszcza tego ostatniego tytułu, bo pamiętam doskonały poziom jaki utrzymywało to pismo przez dziesiątki lat. Niestety, w moich oczach pismo to zaczęło upadać, kiedy z poważnych, analitycznych artykułów przerzuciło się na obrazki, kolorki i (poszatkowane) artykuły na poziomie ćwierćinteligencji.

Ale ad rem: moim zdaniem to, co się dzieje obecnie z polską prasą oddaliło ją od roli opiniotwórczej, a zbliżyło do roli agitacyjnej, czy wręcz propagandowej. Chodzi tutaj o ważną sprawę, a mianowicie o nierzetelną stronniczość prasy polskiej (a w ogólności: polskich mediów). Bowiem uzależniając się ekonomicznie od swoich sponsorów, traci się jednak autonomię. Mamy wtedy do czynienia z czymś w rodzaju przekupstwa. Uważam więc, że rząd (władza, partie) nie powinny dotować (np. w postaci wykupywania reklam) prasy właśnie tzw. opiniotwórczej, gdyż jest to moim zdaniem tylko taka bardziej zawoalowana („aksamitna”, wyrafinowana?) forma korupcji (bo przecież nie kąsa się ręki, która nas karmi). A zadaniem prasy i dziennikarzy powinno być patrzenie władzy na ręce, ale nie w oczekiwaniu na jakiś kęs czy ochłap, tylko po to, by wytykać jej błędy i grzechy – chodzi o ochronę całego społeczeństwa, a nie dość wąskiej grupy interesantów, kombinatorów czy politycznych manipulatorów. Taka postawa jedynie utrwala i zaostrza podział tego społeczeństwa – na co dowodów mamy ostatnio aż nadto.

2.

Całe życie starałem się być człowiekiem apolitycznym (mimo, że uznaję wagę polityki w urządzaniu państwa), nigdy nie związałem się – i nie zwiąże – z żadną partią, co nie oznacza, że pewnych ugrupowań nie popieram bardziej, innych zaś mniej – z pewnymi poglądami bardziej się zgadzam, niż z innymi. Wyznam, że – w przeciwieństwie do mojej żony – zabrakło mi odwagi, by wziąć udział w ostatnich wyborach. Bowiem żaden z kandydatów nie spełniał moich warunków: Andrzeja Dudy bliżej nie znałem, nie byłem też pewny na ile może być on politykiem niezależnym, nie wypełniającym jedynie wytyczne obowiązujące w partii, z której się wywodzi; Bronisław Komorowski był zaś w moich oczach politykiem zgranym i dość niemrawym, konformistycznym i „układowym”, zbytnio już jednak umoczonym w politycznym błotku, tudzież – wbrew jego deklaracjom (zakładając, że nie były one czczą gadaniną) – bardziej Polaków dzielącym, niż jednoczącym.

Nie będę ukrywał, że moja sympatia była – i jest – po stronie Andrzeja Dudy. Mam nadzieję, że jego wybór na Prezydenta Polski coś zmieni na dobre – że wreszcie coś drgnie w zjełczałej polskiej polityce, że lepiej będzie się traktować polskie społeczeństwo (myślę, że Duda jest po prostu uczciwszym człowiekiem, niż Komorowski). Również z tego, że spore poparcie społeczne zdobył Paweł Kukiz, może wyniknąć coś pozytywnego, jeśli zdoła on wokół siebie zgromadzić odpowiednich ludzi, stworzyć formację, która będzie stanowić przeciwwagę dla zadufanego establishmentu (oczywiście samego PiSu tu nie wyłączając). Wierzę Kukizowi, że nie da się go kupić, że nie przekroczy on granicy kompromisu, za którą jest już tylko koalicyjne partyjniactwo, zdrada deklaracji i fałszywa ustawka. Taki „bulldog” czasami w polityce się przydaje, bo może pogonić towarzystwo zanadto obrastające w tłuszcz – pychę, szmal i przywileje.

A może nadal jestem naiwny? Bo przecież kiedy w 2007 roku wygrywał Donald Tusk, to wolałem to peowskie rozwiązanie od pisowskiego. Kiedy wygrał Obama, to też się cieszyłem i myślałem, że to początek jakichś zmian, których wówczas oczekiwała większość amerykańskiego społeczeństwa, zmęczona polityką Busha, przestraszona kryzysem ekonomicznym i szachrajstwami neokonserwatystów, wpędzających Stany Zjednoczone w kolejne konflikty i politykę zagraniczną skutecznie psującą opinię Ameryki w świecie.
Jeden i drugi mnie zawiódł. Czy to samo będzie z Dudą?

A jednak wolę niepewność i nieprzewidywalność z Dudą, niż pewność i przewidywalność z Komorowskim, bo to pierwsze może oznaczać zmianę, zaś to drugie – dotychczasowe peowskie badziewie, którego symbolem są np. podsłuchane rozmowy osób piastujących najwyższe funkcje w państwie, a (jak się okazało) reprezentujących – pod względem etycznym i kulturalnym – knajacki poziom budki z piwem.
Ale tu chodzi nie tylko o te „kur.y” rzucane mimochodem przez vicepremierów i ministrów Polski (przyznających się do robienia „laski” naszym sojusznikom), ani o dłuższego członka Belki, którym chwalił się on przed Sienkiewiczem… Chodzi o owo „teoretyczne” istnienie państwa, o słynną diagnozę („ch.j, d.pa i kamieni kupa”), do czego przyznał się expressis verbis sam minister spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej. Bo wbrew temu co twierdzi propaganda sukcesu (do chóru piewców ekonomicznych cudów nad Wisłą przyłączyli się także ludzie kultury, np. pani Krystyna Janda mówiąca: „Nie chcę zmian, nie chcę rewolucji, chcę pracować spokojnie i wytrwale, ku chwale ojczyzny. Niech wszystko rozwija się i kwitnie tak jak przez ostatnie 25 lat i niech nikt temu nie przeszkadza.”) sytuacja w Polsce nie idzie w tak dobrym kierunku, jak chcieliby tego prorządowi propagandyści. Pod pewnymi względami miliardowe dotacje Unii Polskę psują (poprawiając właściwie tylko jej fasadę) – pozbawiają ją innowacyjności, działają niekorzystnie na przemysł, uzależniają poczucie dobrobytu kraju od swego rodzaju jałmużny, jaką bogate kraje Unii dają biednej w stosunku do europejskiej czołówki Polsce. O drenażu młodych, wykształconych ludzi, którzy masowo emigrują zarobkowo na zachód Europy, nie wspominając. A takie „drobiazgi” jak będąca w katastrofalnym stanie służba zdrowia, a kulejące szkolnictwo, a wielki niedobór mieszkań? A katastrofalnie niskie zarobki (wg pani vicepremier Bieńkowskiej „tylko złodzieje i idioci” pracują za mniej, niż 6 tys. zł. miesięcznie) całych rzesz społeczeństwa? A umowy „śmieciowe”? A głodowe renty i emerytury? Lista jest długa. Czy to jest to rozkwitające kwiecie?

Pewnie, że jeśli wyjeżdża się z Polski, by objąć posadę przewodniczącego Rady Europejskiej (bardziej „żyrandolową” i figurancką, niż mającą rzeczywisty wpływ na europejską rzeczywistość) z pensją wyższą od pensji prezydenta Stanów Zjednoczonych, to trudno jest widzieć świat z perspektywy zwykłego człowieka, zwłaszcza takiego, który trudzi się, by związać koniec z końcem. Pewnie, że jeśli ma się dostęp do kurka, z którego szeroką strugą płyną pożyczki i dotacje, to łatwiej manewrować ludźmi, pozorować pracę i udawać, że wszystko jest cacy (gdyby nie to ssanie unijnych funduszy, to rządy PO dawno by się już skończyły). Władza korumpuje, pałac psuje – politycy się alienują, tracą kontakt z rzeczywistością, w jakiej żyją szeregowi obywatele. Stają się pyszni i aroganccy; myślą, że im wszystko wolno, że są najważniejsi, że władać będą wiecznie… Na szczęście, w demokracji, przydarzyć im się może zimny prysznic w rodzaju tego, jakiego byliśmy świadkiem w ostatnich wyborach prezydenckich. Mnie się wydaje, że to dopiero początek, więc lepiej będzie dla nich, jeśli przygotują się na jeszcze większy szok, jaki najprawdopodobniej sprawi im prędzej czy później polskie społeczeństwo.